nyomtat

megoszt

Szatmári diákok 1610–1852
közreadja BURA LÁSZLÓ

III. IDŐSZAKOS NÉVSOROK 1614–1738

A szatmári református kollégium „régi matrikula-kódexe”, az 1610-től igen rendszeresen vezetett anyakönyv 1737-tel záruló anyagát egészítjük ki az alábbi három névsorral. Közülük az elsőt éppen a régi kódex tartalmazza; a második és harmadik pedig az iskolatörténeti források egy-egy más típusából teszi lehetővé egy-egy esztendő névsorának rekonstrukcióját, amely forrásokra kisebb tanácsi följegyzésekre, s különösen az album amicorumokra általában is érdemes odafigyelni. Esetünkben pedig szerencsés módon egészítik ki ezek az időszakos listák az anyakönyvet, mint főszöveget: elenyészően kis számú új adat, új név mellett általában „hitelesítik” a matrikulát.

1. Catalogus defungentium

A régi matrikula-kódex másik nagyobb névsora az alábbi 1614-gyel kezdődő lista. Az anyakönyvvel való összevetés igen valószínűvé teszi, hogy csak néhány évtizedig vezették a XVII. században. A mutatóba sorszám nélkül, def rövidítéssel kerültek be a nevek. A névsor két kéz írása. A második névtől kezdve a perfunctus szót mindig megismételték, ezt a szövegközlésben elhagytuk.

Lelőhelye: Series sive catalogus studiosorum... 127a–129b.

Catalogus studiosorum molitoria defungentium ab anno 1614.


Stephanus Debreceny functus Andreas Szölösy perfunctus Valentinus Dobray Stephanus Bökeny Michael Debreceny Franciscus Mesterszallasi Petrus Genczi Dauid Apaty Johannes Barsy Georgius Bogaczy Petrus Tasnady Johannes Csenalosi Gregorius Bökeny Petrus Tasnady Stephanus Karoly Stephanus Vetesy Matheus Dengelegy Thomas Ponicenus

Stephanus Janosi Franciscus Debreczeny Johannes Huniody Stephanus Czehij Michael Teremy David Barsy Martinus Gwgei Michael Keczkemeti Johannes Kevi Michael Czomakozi Petrus Barsy Gregorius Nadudvary Matheus Peleskey Georgius Sadany Antonius Vezendy Martinus Szathmary Stephanus Terebesy Dauid Poroszlay


Stephanus Fanczichay Stephanus Szabadszallasy Johannes Dobai Stephanus Karoly Petrus Tury Eleas Kisfalvij Laurentius Pathij Maertinus Czomaközy Petrus Budeus Johannes Debreczeny Pertus Vay Stephanus Vary Petrus Rapolty Stephanus Bekeny Michael Debreczeny Gregorius Szalaczy Lucas Porczalmy Johannes Tasnady Stephanus Ilosvay Stephanus Uylaky Johannes Ichlody Andreas Gwgei Johannes Legenyey Johannes I. Meggesy Franciscus Ilosvay Michael Feiervary Petrus Fanczichay Johannes Hunyody Gregorius Somosy Stephanus Hadady Stephanus Thassy Martinus Saghy Petrus Charoly Stephanus Vay Michael Janosy Stephanus Czehy Valentinus Daroczy Stephanus Szent Andrasy Demetrius Nemethy Caspar Belmegery Clemens Uyvarosy Andreas Agry Caspar Giarmathi Samuell Callai


Andreas Deueczeri Martinus Erdödi Caspar Peterffalvi Andreas Devai Melchior Megiei Joannes Tiukodi Stephanus Thornaeus Andreas Bökini Stephanus Bekesi Paulus Nagi Idai Andreas Csepei Valentinus Vári Samuel Pischolti Benedictus Madai Stephanus Tömösuari Joannes Fileki Martinus Tarkany Michael Hoszumezei Franciscus Hollosi Emericus Madaj Stephanus Ardaj Simon Kisvardaj Emericus Huzti Joannes Saárvari Joannes Varalljai Martinus Papaj Stephanus Kis Vardaj Martinus Redmetzi Paulus Fanczikaj Thomas Ketskemethi Michael Tiszabetsi Michael Ovari Stephanus Vainaghi Caspar Szekeresi Andreas Draghi Paulus Apaghi Johannes Tarpai Franciscus Gyulai Petrus Thuri Matthaeus Ardai Joannes Daroczi Joannes Fanczikai Stephanus Szatthmari Stephanus Papi

Joannes Zentelki Stephanus Tolczai[?] Johannes Lazari Paulus Sarollyani Martinus Ardai Georgius Karoly Stephanus Vetesi Zacharias Janki Stephanus Földvari Johannes Paladi Michael Czibiniensis Andreas Huszti Andreas Szentkiraly Johannes Szegedi Nicolaus Szemptzi major Demetrius Csögöldi Matthias Viski Thomasd Gyulahazi Andreas Czibiniensis Michael Domahidi Nicolaus Szemptzi minor Andreas Czetfalwi


Thomas Kölczei Petrus Debreczeni Andreas Heywizi Gregorius Nabradi Johannes Fegywerneki Stephanus Fejervari Paulus Godoczi Stephanus Batizi Stephanus Sz. Kiraly Andreas Dobi Demetrius Peleskei Martinus Beregszaszi Johannes Viski Sigismundus Sz. Miklosi Michael Janki Caspar Szigethi Michael Karoly Georgius Cibiniensis Stephanus Makai Valentinus Sz. Kiraly Caspar Czekei Michael Kallai


Tempore senioratus Stephani Fejervari


Valentinus Debreczeni Johannes Teremi Paulus Janosi Georgius Szigethi Andreas Kökönyesdi Andreas Korodi Georgius Czögöldi Daniel Kolosi Michael Benei Paulus Panyoki Petrus Kaszoni Stephanus Czibai Andreas Lezfalvi

 


Johannes Uyhely Johannes Benei Franciscus Borosnyai Franciscus Etfalvi[?] Michael Szalkai Johannes Kolosi Stephanus Tekehazi Thomas Uyhely Lucas N. Szekeresi Stephanus Kaszoni Michael Bekesi Joannes Ungvari Gergorius Bogati  


<Anno 1664 die 3 Aprilis constitutus pro coquo Stephanus Beszermenyi>

 2. Putnoki János album amicorumábol 1618–1619

Herepei János az albumot már ismertette, a bejegyzésekből a neveket és időpontokat, életrajzi adatokat közölte. Ld. Herepei János cikkei. Adattár XVII. századi szellemi mozgalmaink történetéhez. I. Szerk. Keserű Bálint. Bp.–Szeged, 1961,150–156. Mégis szükségesnek láttuk az ő cikkét követve az eredeti kéziratot elolvasva, esetenkét a közlést kissé korrigálva az album 1618–19-es szatmári bejegyzőinek névsorát ide iktatni. A matrikulából megismert névsort bizonyosan új tétellel alig gazdagítjuk, viszont becses adatoknak kell tekinteni a szatmári skóla látogatásának időtartamára vonatkozókat, vagy például nem lehet érdektelen, hogy egy tanár diákjai rövid néhány hónapon belül milyen eltérően nevezik meg latinul mesterüket. Végül úgy véljük, hogy az utóbbi időben meglehetős teljességgel számba vett peregrinációs albumok sorába tartozik ugyan Putnoki albuma (ezáltal értékes forrása főleg a heidelbergi egyetemjárásnak), de kiemelkedik a többi közül azzal, hogy a fiatal szatmári akadémita tanár európai hírű tudós professzorok mellé, barátai közé tartja fontosnak fölvenni tanítványait. Jellemző, hogy amíg a matrikula-kódex elő nem került, addig Herepeivel és Kathona Gézával az élen sokan tartották a debreceni kollégium fontos partiumi párja, a szatmári református kollégium jellege, frekventáltsága, vonzásköre megismeréséhez unikálisan fontos forrásnak a Putnoki-album szerény névsorát.

Azalább közlésre kerülő neveket a mutatóba fölvettük, az évszám mellett alb rövidítéssel; az anyakönyvi nevekkel való azonosítást mint kötetünkben máskor is nem kívántuk elvégezni a mutató tételei összevonásával, de az identifikáció így is egyszerű feladattá válik.

Lelőhelye: A Tiszántúli Református Egyházkerület Nagykönyvtára, Sárospatak. Szenczi Csene Péter, A keresztyéni hitröl valo vallás-tétel, Oppenheim, 1616. c. műve (L 529) után kötötték Putnoki János kéziratos prédikációit; s ezeket követően az album amicorumot. Az utóbbi jelzete: Kt. 1256.

1618

febr.

discipulus indignus Zatthmarini... Stephanus Vajj (43a)

aug.

Praeceptori suo... Martinus Czyomokaszj. (44a)

Joanni Puthnoki Rectori Scholae Zatthmar[inae]... praeceptori in omnem aetatem Andreas Szentkiraly (45a)

...praeceptori venerando... scribebat Stepha[nus] S. Zikxaj (46b)

szept. 1.

Joanni Putnoki Praeceptori... Martinus Gwg’ei (48a)

szept. 11.

Joanni Putnoki... Praeceptori in omnem aetatem... Joannes Kis Warday (52b)

szept. 27.

praeceptori venerando... Joanni Putnaki... Ladizlaus Caroly (49b) Joanni Putnoki... dignissimo praeceptori... Stephanus Thassi (51b)

szept.28.

Joanni Putnachj... praeceptori... Stephanus Z. Andrasi (50b)

szept.

Johanni Puthnachj... Praeceptori charissimo... Johannes Hunyadj (43b)

Joanni Putnochi... diligentissimo praeceptori colendo... Cantor pro tempore Zatthmariensis Thomas Zatthmari (46a)

dec.10.

Joanni Puthnochi... diligentissimo Praeceptori... Benedictus Rimazeczi (48b)

[hónapjelölés nélkül]

Johannj Putnokj, Scholarchae Szatthmariensi... Praeceptori... Valentinus Daroczj (47b)

Johanni Putnaki... dignissimo Praeceptori... in foesto Galli Johannes Megieszi (45b)

1619

jan.

Praeceptori gratissimo... Andreas Papai... Contrascriba eiusdem scholae (42b)

febr. 12.

...praeceptori suo... Johanni Putnoki... Caspar Béélmegieri (51a)

febr.

Joannj Putnokj... Praeceptori in omnem aetatem Joannes Iklodi (47a)

márc. 16.: ... dignissimo Praeceptori... Stephanus Szanyszlai (49a)

márc. 20.: Johani Putnakj... dignissimo Praeceptori... Stephanus Tiza Beczi (52a)

márc. 24.: Praeceptori suo... Discipulus Michael Janosy (34a)

márc. 25.

Johani Talljay Putnochino, Praeceptori Dignissimo... Stephanus Z. Arday (30b)

Stephanus Czehinus Discipulus indignus. 25 die Marcij. In schola Celeb[ri] Szatth[marina]. 1619. — Ductus me p[rae]sente Tunioginum ad officium Rectoratus Mense supra notato dje vero 26. (27a) — A név után talán más kéz.

Stephanus E. Fanczichanus scribebat Praeceptori suo... Rectori Scholae Szathmarinae (23b)

Rectori Scholae Zatth[marinae]... Georgius C. Sadany (30a)

Rectorj Scholae Zatth[marinae] discipulus indignus... Michael Thereminus (28a)

márc. 26

Gymnasiarchae Szatthmarinae... Andreas Deuai discipulus humilis (32a)

...suo praeceptori... discipulus Caspar Gyarmati (31a)

Scholarchae Szatthmariensis... discipulus Joannes P. Karoly (31b)

Joanni Putnoki Talyaino Rectori Scholae Szatth[marinae] dignissimo, mihique praeceptori fidelissimo... Steph. Nagi Keökeninus (26a)

...discipulus indignus Stephanus K. Eökörithai senior scholae Zath[marinae] (24a)

Praeceptori suo... Joanni Putnoki Thalyaino, Gymnasiarchae Gymnasij Zatthmar[ini]... Mattheus Peleskej (25b)

Praeceptori suo Reuerenter, colendo viro Clarissimo D. Johanni P. Tallyaino, Ludi Zatthmariensi Magistro... Thomas Josephides Ponikai, discipulus (25a)

Ludi Magistro Scholae incljtae Zatthmarinae dignissimo Praeceptori Reverenter Colendo... Petrus P. Rapothi (29a)

...discipulus indignus Benedictus Rivulinus (26b)

Reverendo ac Clarissimo Viro Domino Joanni P. de Nagy Tallya Scholarchae Szatthmarino dignissimo Praeceptori reverenter colendo... Nicolaus B. Szeoleosinus... Szatthmarini (28b)

márc.27.

Discipulus Indignus... Andreas Agri (33b)

...praeceptori... Discipulus... Nicolaus Berey (38a)

Discipulus... Andreas P. Deueczerinus (32b)

...praeceptori in aeternum colendo apponebat Szatthmarini... Nicolaus Domahidj (36b)

...discipulus indignus... Andreas Draghi (37a)

Praeceptori suo in omnem aetatem... Discipulus indignus... Franciscus Erdeodi (40a)

Discipulus indignus... Paulus Fanczikay (38b)

Joanij Putnokj Thallyaino, Rectorj seu Ludimoderatorj Zatthm[arino]... Stephanus Louas Hadadinus discipulus indignus (27b)

...discipulus indignissimus... Samuel P. Kallaj (39a)

Discipulus indignus... Petrus C. Carolinus (36a)

Discipulus Indignus... Joannes Szanto Carolinus (37b)

Discipulus indignus... Georgius Miscolcinus (39b)

Johanj Putnakj Rectorj Scholae Szatth[marinae] dignissimo tanquam Praeceptori... Demetrius Nemethi (41b)

Discipulus indignus... Steph. Somogi (33a)

Discipulus... Basilius Szalaczi (35b)

Clarissimo ac Reverendo Viro Domino Joa[nni] Putnoki Thallyaino Rectori seu Ludimoderatori Szatthmar[ino] Discipulus indignus Elias Meszeő Taarkaninus... — Ejusdem Scholae Contrascr[iba] mpria* (24b)

Discipulus indignus... Clemens Wyuarosi (35a)

Praeceptori suo... Steph. P. Varally discipulus indignus (34b)

[hónapjelölés nélkül]

Stephanus Balcany (40b)

márc. 28.

Melch[ior] Megyei (41a) Discipulus indignus... Joannes Tiukodi (42a)

ápr. 4.

Johanni Puthnachj Praeceptori... Johannes Czegődj (50a)

júl. 14.

Joanni Putnoki Praeceptori Caspar Barouius (55b)

[júl. 14?]

Johannj Putnokj olim Praeceptorj scribebat Andreas Giuggeinus (55a) Joanni Putnaki... Praeceptori... Matthaeus C. Janosi (54b) Joanni Putthnoki... Praeceptori... Joannes K. Janosinus (54a) Joanny Putnaki Praeceptori... Caspar Ovary (53a) ...discipulus... Franciscus F. Szazfalusinus (53b)

júl. 18.

Martinus Rakai scripsit /in celeberrima Schola Szakmarina 18 die mensis Julij A. 1619/ (23a)**

 3. Series togatorum 1738

Az alábbi névsor a Helytartótanács 1738-as rendeletére készülhetett (V.ö. Fallenbüchl Zoltán, Az 1738/39. évi országos diákösszeírás, Bp., 1985,3.), de feltehetően nemküldték tovább. Teljes szövegét közöljük, mert éppen az anyakönyv rendszeres vezetésének záróévét követő esztendőből ad a diákok származására és anyagi kondíciójára is utaló, kiegészítő információt. A mutatóba ezeket a neveket is sorszám nélkül, tog rövidítéssel vettük föl.

Lelőhelye: Magyar Tudományos Akadémia Könyvtára Ms. 5086/6

Series Togatorum nostrorum I. Gymnasij Szatthmariensis cum descriptione Locorum Nativitatis, Modorumque eorum Subsistendj die 13 xbris 1738 ad inpositionem Amplissimi Hujus Liberae Regiaeque Civitatis Szatthmariensis Magistratus hac uti videre est Serie <est> concepta et descripta.

Senior Scholae

Paulus Kovács Némethi, Ex Possessione Lázar adjacente I. Comitatui Szatthmariensi, Parentibus Libertinis Conditionis mediocris adhuc per Dei gratiam vitam agentibus tarn propriis, quam parentum suorum subsidiis ita exigente necessitate subsistet

Contrascriba

Stephanus Pap Némethi Ex Libera Regiaque Civitate Szatthmarnemethi etc. Matre licet mortua, patre tarnen adhuc per Dei gratiam in humanis agente, conditionis licet miserae, tarnen accedente tam eius patris videlicet miselli, quam fidelissimorum Discipulorum suorum Parentum Patrocinio subsistet ita exigente necessitate (quod tarnen Deus avertat).

Tecarius

Johannes Kavor, Ex Libera Regiaque Civitate Szatthmariensi. Parentibus licet miseris, tarnen vivis adhuc tam propria, quam Parentum accedente subsidio subsistet ita ferrente necessitate.

Assessor

Balthasar Kondor, Ex Possessione Nobili Sarollyány. Parentibus adhuc vitam agentibus Nobilibus, exigente necessitate eorum succursu subsistet.

Assessor

Josephus Csegőldj, Ex Libera Regiaque Civitate Szatthmariensi, Parentibus Praeclaris, eorum subsidio subsistet.

Assessor

Stephanus Tassij, Ex Possessione Dob I. Comitatui huicce Szatthmariensi adjacente, Parentibus licet ignobilibus, tarnen adhuc viventibus exigente necessitate subsistet.

Michael Pávaj, Nobilis, Ex I. Comitatui Maramorosiensi, Oppido Hoszszu Mező, Parentibus viventibus subsistet exigente necessitate.

Stephanus Hajdu, Ex L. R. Civitate Szatthmariensi, Parentibus Egregijs exigente necessitate subsistet.

Andreas Horvath, Nobilis, Ex Possessione Géres adjacente I. Comitatui M. Szolnak. Parentibus licet miseris, tamen eorum succursu accedente ejus etiam facultate exigente necessitate subsistet.

Nicolaus Matolcsi. Ex L. R. Civitate Szatthmariensi, Parentibus licet jam jam dudum denatis, propria tamen et fidelium Patronorum suorum subsido, subsistet.

Casparus Konyárij, Nobilis, Ex Possessione Dabocz I. Comitatu Ugocsensi, Parentibus beatae reminiscentiae Ecclesiasticis jam jam pridem mortuis, exigente necessitate propriis facultatibus subsistet.

Georgius Pataki, Ex Paladiensi I. Comitatui Szathmariensi adjacente Possessione Parentibus Ignobilibus exigente necessitate eorum facultate et succursu subsistet. Ladislaus Endredj, Ex Endred I. Comitatui Szatthmar adjacente Possessione Parentibus Libertinis, eorum succursu subsistet accedente etiam Discipulorum suorum assistentia.

Georgius Kardos, Ex Oppido F. Gyarmath I. Comitatui Szatthmariensi adjacente Parentibus perillustribus, exigente necessitate eorum succursu subsistet.

Paulus Nagy, Nobilis, Ex possessione Géres I. Comitatui M. Szolnak, Patre jam jam dudum mortuo, Matre autem miserima adhuc vitam agente, tarn sua, quam memoratae Matris miserimae succursu subsistet.

Samuel Parika, Ex L. R. Civitate Szatthmariensi, Parentibus conditionis mediocris exigente necessitate subsistet.

Johannes Udvarhelyi, Ex Parentibus Ecclesiasticis adhuc viventibus subsistet. Johannes Csekej, Ex Possessione Csekei I. Comitatui Szatthmariensi adjacente Parentibus ignobilibus miserimis subsistere incapax.

Stephanus Zalányi, Ex Parentibus Ecclesiasticis licet viventibus, tamen miserimis subsistere, nisi Patronorum accedat benignitas subsistere nequit.

Stephanus Szabo, Ex L. R. Civitate Szatthmariensi, Patre <mortuo> ... jam dudum mortuo, Matre autem licet adhuc vivente, sed tamen miserima subsistere nequit.

Johannes Varadj, Ex Almas Possessione adjacente I. Comitatui Ugocsa, Parentibus Nobilibus subsistet.

Johannes Badalaj, Ignobilis, Ex Badalo Possessione I. Comitatui Beregiensi adjacente Parentibus miseris subsistere nequit.

Johannes Szikszaj, Nobilis, Patre Szikszaviensi, Matre autem Szatthmariensi, adjuvantibus Fratribus subsistet.

Sigismundus Nagy, Ex Possessione Lazár I. Comitatui Szatthmar adjacente Parentibus Nobilibus subsistet.

Andreas Szentesi, Ex Mada, Parentibus Ignobilibus subsistet. Georgius Gyarmathi, Parentibus Ecclesiasticis adhuc per Dei gratiam vitam agentibus subsistet.

Samuel Sarollyányi, Parentibus condam Ecclesiasticis, nisi Piorum fautorum Patrocinio subsistere nequit.

Andreas Virág, Ex Palad I. Comitatui Szatthmar adjacente possessione, adjuvante Patre ignobili subsistet.

Georgius Vincze, Ex Possessione Palad. Parentibus ignobilibus accedente misellorum Parentum succursu subsistet ad tempus.

Stephanus Helmeczi, Ex L. Regiaque Civitate Szatthmar accedente Parentum misellorum subsideo subsistet.

Franciscus Gyarmathi, Ex Possessione Nagy Ar adjacente I. Comitatui Szatthmar, Parentibus Ignobilibus Misellis subsistere nequit.

Andreas Selmeczi, Nobilis, Ex Possessione Vaja I. Comitatui Szabolchiensi adjacente, Parentibus misellis subsistere nequit.

Michael Czegőldj, Supra memorato Josepho Frater germanus.

Stephanus Deák, Ex Libera Regiaque Civitate Szatthmar. Parentibus Egregiis, eorum succursu subsistet

Ladislaus Recsej, Nobilis, Ex Bere, Parentibus Miserimae Conditionis subsistet. Josephus Erdődj, Nobilis, Ex Abruc Banya I. Comitatui Albae Carolinae adjacente Patre forsitan adhuc vitam agente, Matre autem jam jam dudum mortua, quoquomodo vel saltern ad tempus proprio aere subsistet.

Andreas Kőlcsej, Nobilis, Ex Possessione Palad. I. Comitatui Szatthmariensi adjacente, Parentibus conditionis mediocris subsistet.

Emericus Iosa, Ex Parentibus Ecclesiasticis sine Patrocinio Piorum Patronorum subsistere incapax.

Stephanus Kassai, Ex Comitatui Szatthmariensi ex Krasso, ex Parentibus Ignobilibus, apud se ratus a matre sua vidua subsistentiam suam se obtenturum.

Andreas Oláh Szatthmariensis.

Franciscus Kálnai, ex Comitatu Veszpremiensi ex Papa, Nobilis.

Joannes Czégényi, ex Comitatu Szatthmariensi ex F Gyarmat. Libertinus.

Franciscus Somodi, ex Comitatu Borsodiensi Possessione Aroktö. Nobilis.



*     Feltehetően más kéz írása

** Putnoki albumában találhatunk még dátum nélkül olyan bejegyzéseket, amelyek talán e két évből valók, de nics ok arra, hogy a diákok közé soroljuk ezeket a neveket (mellesleg a matrikulábasn sem fordulnak elő). A fentiek miatt mutatónkban is mellőzött ilyen nevek: Stephanus Bagosinus (19a), Georgius Csejthi Rector pro tempore Caroliensis (19b), Emericus Mindzenti Karolini (18b).